Ostatnio coraz większą popularność zdobywają powieści pisane zgodnie z prawdą historyczną, które relacjonują najczęściej wydarzenia z historii najnowszej. To tak zwana literatura dokumentalna, znana też pod nazwą literatury faktu. Pojęcie to zostało stworzone w pierwszych dziesięcioleciach dwudziestego wieku, choć obejmuje również wcześniejszą literaturę. Definicja tego typu piśmiennictwa wydaje się dosyć prosta. To literatura dokumentalna, narracyjna, której tematyką jest prawdziwa i wiarygodna relacja.
Opis faktów w tego typu literaturze może być przedstawiony z różnorodnych perspektyw. Możemy mieć na przykład do czynienia z relacją z perspektywy jednostki o wydarzeniach jej bezpośrednio dotyczących. Będzie to wtedy literatura pamiętnikarska. Innym przykładem może być próba opisu wydarzeń z uwzględnieniem relacji świadków (to tak zwana relacja reporterska). Oba typy, które może przybierać literatura dokumentalna, mogą być zbeletryzowane. Zresztą, to tylko przykłady, typów piśmiennictwa dokumentalnego jest więcej. Może to być dziennik (codzienny opis zdarzeń) albo kronika czy roczniki (opis wybranych, najczęściej najważniejszych zdarzeń z punktu widzenia jakiejś zbiorowości). Do współczesnych typów literatury dokumentalnej należą wszystkie formy narracji dziennikarskiej: sprawozdanie, wywiad, reportaż czy felieton.
Wspólną cechą, jaką charakteryzuje się różnego typu literatura dokumentalna, jest opisywanie zdarzeń autentycznych w konkretnym czasie i miejscu. Osoba opisująca te wydarzenia nie zawsze jest ich naocznym świadkiem. Może ona spisywać relacje innych osób albo też relacjonować dane zdobyte na podstawie analizy tekstów źródłowych (różnego rodzaju dokumentów, pism, listów). Stara się ona jednak trzymać faktów, nie dodając elementów fikcji literackiej (jak to jest w przypadku powieści). Wyjątkowym typem, który jednak mieści się w pojęciu literatura dokumentalna, jest biografia i autobiografia. W tych przypadkach mamy do czynienia z historią opowiadaną bądź w pierwszej bądź w trzeciej osobie, która skupia się na historii życia jednostki, ale z uwzględnieniem wydarzeń historycznych, w których ta osoba uczestniczyła. Oczywiście w wypadku takich opisów może dochodzić do subiektywnego odbioru i oceny faktów historycznych. O ile jednak nie są one celowo zmieniane czy koloryzowane, to nadal jest to literatura dokumentalna.
Ciekawym typem literatury faktu są listy. To osobista relacja, a przy okazji szczera i autentyczna wypowiedź na temat bieżących wydarzeń (w tym ważnych faktów z historii). Mogą być to listy osób prywatnych, ale ważnych ze względu na piastowane stanowiska (na przykład polityczne) lub pozycję w społeczeństwie (na przykład znani pisarze, poeci, muzycy, naukowcy).
Oczywiście literatura dokumentalna nie jest najłatwiejsza w odbiorze, jednak jest bardzo ciekawa i poruszająca. Jednocześnie zaś jest dużo przystępniejsza w odbiorze niż historyczne książki o charakterze naukowym. To typ literacki, który może pokazać rzeczywiste wydarzenia historyczne i relacje społeczne w sposób przekonujący.
