Czytanie towarzyszyło ludziom od wieków. W poszczególnych epokach podchodzono do niego nieco inaczej. Umiejętność czytania dawniej postrzegana była jako dar, który otrzymali wyłącznie członkowie pewnych grup społecznych. Obecnie na skutek powszechnego obowiązku szkolnego, analfabetyzm stał się zjawiskiem o ograniczonym zasięgu. Niestety nadal w niektórych częściach świata spory odsetek ludzi nie potrafi czytać, pisać czy liczyć. W przypadku społeczeństw zachodnich mówi się o możliwym analfabetyzmie rzędu mniej więcej procenta, ale chociażby w Afryce nawet połowa ludzi może nie posiadać umiejętności czytania. Tak więc proces alfabetyzacji nie został na świecie bynajmniej zakończony. A tymczasem coraz częściej mówi się o innym problemie, mianowicie o analfabetyzmie wtórnym. W społeczeństwach dobrze wykształconych są osoby, niepotrafiące w sposób praktyczny wykorzystać chociażby nabytej umiejętności czytania. Największy problem polega na czytaniu ze zrozumieniem. Samo zapoznanie się z tekstem dla wielu ludzi bynajmniej nie oznacza, że przyswoją oni jego treść. A tym bardziej trudno mówić o wykorzystaniu informacji, zawartych w jakimś dokumencie. Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą tkwić w złym programie nauczania, którego swoistymi ofiarami padają dzieci. W takiej sytuacji reforma szkolnictwa powinna zatem obejmować w pierwszej kolejności stworzenie warunków do bardziej samodzielnej pracy dzieci z tekstem. Już od najmłodszych lat uczniów należałoby zachęcać do poszukiwania informacji w różnych źródłach, a następnie wyciągania swoich własnych wniosków. One z kolei mogą być zestawiane z innymi pomysłami czy sposobami patrzenia na świat. Bez czytania ze zrozumieniem się jednak nie obędzie. A umiejętności tej nie da się nauczyć z dnia na dzień. Kształtuje się ją natomiast latami, a być może przez całe życie. Nic nie zastąpi bowiem korzyści z regularnego czytania.
Każdy człowiek powinien zdawać sobie sprawę, jak wiele korzyści przynosi jednostce czytanie. Przede wszystkim dostarcza wiedzy. Pokazuje zasady funkcjonowania świata, ale dostarcza też wzorców umożliwiających odnalezienie się w jego realiach. Przyczynia się do poszerzania ludzkich horyzontów. Za pośrednictwem czytania człowiek rozwija swój zasób słownictwa, przez co łatwiej mu nie tylko prowadzić rozmowę z innymi członkami społeczeństwa. Bogatsze słownictwo ułatwia odnalezienie się w otoczeniu, wpisując się zarazem w wizerunek wykształconej i (nomen omen) oczytanej jednostki. Czytających regularnie wyróżnia na ogół wyższe poczucie własnej wartości. Popełniają mniej błędów. Nie tylko językowych, ale także tych związanych chociażby z życiowymi decyzjami. Są to ludzie bardziej pewni siebie i cieszący się autorytetem.
Czytanie wspiera również kształtowanie empatii jednostki, która staje się bardziej otwarta na świat oraz innych ludzi. Systematyczne sięganie po lekturę wspiera nie tylko rozwój intelektualny człowieka, ale jest ważne w kształtowaniu jego psychiki. W ten sposób trenuje się także mózg, przez co na dłużej pozostaje on sprawny i sprawia mniej problemów w późniejszych latach życia.